Kira Geliri Nedir?

Kişilerin konut, iş yeri, arsa, arazi, motorlu araç ve hakları kiraya vermesi sonucu elde ettiği gelirler kira geliridir.

Kira gelirine konu olan mal ve haklar; 

Mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen gelirler kira geliridir.

Kira gelirine konu edilen mal ve haklar şöyledir:

• Arazi, bina, maden suları, menba suları, madenler, taş ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları, voli mahalleri ve dalyanlar, tuzlalar ve bunların ayrılmaz parça ve ayrıntıları,


• Gayrimenkullerin ayrı olarak kiraya verilen ayrılmaz parça ve ayrıntıları ile bilumum tesisatı, demirbaş eşyası ve döşemeleri,


• Gayrimenkul olarak tescil edilen haklar,


• Arama, işletme ve imtiyaz hakları ve ruhsatları, ihtira beratı, alameti farika, marka, ticaret ünvanı, her türlü teknik resim, desen, model, plan ile sinema ve televizyon filmleri, ses ve görüntü bantları, sanayi ve ticaret ve bilim alanlarında elde edilmiş bir tecrübeye ait bilgilerle gizli bir formül veya bir imalat usulü üzerindeki kullanma hakkı veya kullanma imtiyazı gibi haklar,


• Telif hakları,


• Gemi ve gemi payları ile bilumum motorlu tahmil (yükleme) ve tahliye vasıtaları,


• Her türlü motorlu araç, makine ve tesisat ile bunların eklentileri.

Yukarıda yazılı mallar ve haklar ticarî veya zirai bir işletmeye dahil bulunduğu takdirde bunların iratları ticarî veya zirai kazancın tespitine ilişkin hükümlere göre hesaplanır.

Tüccarlara ait olsa dahi, işletmeye dahil bulunmayan gayrimenkullerle haklar hakkında bu hükümler uygulanır.

Vakfın gelirinden hizmet karşılığı olmayarak alınan hisseler ile zirai faaliyete bilfiil iştirak etmeksizin sadece üründen pay alan arazi sahiplerinin gelirleri bu kanunun uygulanmasında gayrimenkul sermaye iradı addolunur.

Kira gelirine konu mal ve hakların;

• Sahipleri,


• Mutasarrıfları (kullanım hakkına sahip olanlar),


• Zilyetleri (kullananlar),


• İrtifak ve intifa (yararlanma ve kullanma) hakkı sahipleri,


• Kiralanmış bir mal veya hakkın kiraya verilmesinden gelir elde eden kiracılar,

tarafından kiraya verilmesi karşılığında gelir elde edenler mükellef kabul edilmektedir.

• Bir işletmeye kayıtlı olmayan motorlu nakil (çekme, sürükleyerek götürme) araçları, her türlü motorlu araç, makine ve tesisat ile tüm motorlu yükleme ve tahliye araçlarının kiraya verilmesi sonucu elde edilen gelir,


• Bir işletmeye kayıtlı olmayan arsa/arazinin kiraya verilmesinden dolayı elde edilen gelir,


• Bir işletmeye kayıtlı olmayan arsa/arazi üzerinde yapılan zirai faaliyete doğrudan katılmaksızın sadece üründen pay alarak elde edilen gelir,


• Devre mülklerin kiraya verilmesi, hakların kiraya verilmesi olarak kabul edildiğinden elde edilen gelir,


• Telif hakları ve ihtira beratlarının (icat ettiği şeyden bir süre yalnız kendisinin faydalanması hakkı) hakkın sahibi veya kanuni mirasçıları tarafından satılmasından ya da kiraya verilmesinden elde edilen kazanç belirli tutarı aşmaması kaydıyla gelir vergisinden istisna edilmiş serbest meslek kazancı iken, bu iki hakkın (bir işletmeye konu olmayan) üçüncü kişiler (sahibi ya da kanuni mirasçıları dışındakiler) tarafından kiraya verilmesinden elde edilen gelir,

kira geliridir.

Araç, arsa/arazi, devre mülk hakkı, telif hakkı ve ihtira beratının kesinti yapmakla yükümlü olan birine kiraya verilmesi karşılığında elde edilen gelir kesintiye tabi kira geliri; kesinti yapmakla yükümlü olmayan birine kiraya verilmesi karşılığında elde edilen gelir ise istisna ve kesintiye konu olmayan kira geliridir.

Binaların mütemmim cüzleri (ayrılmaz parçaları), teferruatları veya ortak alanlarının kiraya verilmesinden elde edilen gelir, kira geliridir.

Apartman/site yönetiminin mükellefiyeti bulunmamaktadır. Bu nedenle elde edilen gelir, mülk sahiplerinin hisseleri oranında kira geliridir.

Bu şekilde hisseye düşen kira gelirinin tek başına veya diğer kira gelirleri ile birlikte şartları taşıması halinde beyanı gerekebilir.

Apartmanın/sitenin kapıcı dairesi veya diğer ortak alanların kesinti yapmakla yükümlü olan birine kiraya verilmesi karşılığında elde edilen gelir kesintiye tabi kira geliri, kesinti yapmakla yükümlü olmayan birine kiraya verilmesi karşılığında elde edilen gelir ise, istisna ve kesintiye konu olmayan kira geliridir.

Apartmanın/sitenin kapıcı dairesi mükellef olmayan bir şahsa kiraya verildiğinde elde edilen gelir konut kira geliridir.

Elde edilen kira geliri için yıllık gelir vergisi beyannamesi verilmesi durumunda vergi dairesince mükellefiyet kaydı otomatik olarak açılacaktır.

Kira gelirlerinde mesken istisna tutarı 2024 yılı için 33.000 TL, 2025 yılı için 47.000 TL’ dir.

Kira gelirlerinde 2024 takvim yılında 33.000 TL (2025 yılı için 47.000 TL) olan mesken istisnasından faydalanabilmek için;

• Ticari, zirai veya mesleki faaliyetinin olmaması (Kazançları basit usulde tespit edilen mükellefler gelir vergisi beyannamesi vermediklerinden mesken istisnasından faydalanabileceklerdir.),


• Mesken istisna haddinin üzerinde hasılat elde edenlerden, beyan edilip edilmeyeceğine bakılmaksızın ayrı ayrı veya birlikte elde edilen ücret geliri, kira geliri, menkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlar elde edilmesi halinde bunların gayri safi tutarları toplamının 2024 yılında 870.000 TL’ yi (2025 yılı için 1.200.000 TL) aşmaması,

Örnek: 2024 yılında mükellef, sahibi olduğu iş yerini kiraya vermesi karşılığında tevkifata tabi 660.000 TL ile konutunu kiraya vermesi karşılığında 240.000 TL olmak üzere toplam 900.000 TL gelir elde etmiştir.

Mükellefin gelirleri toplamı 2024 yılı için belirlenmiş olan 870.000 TL’yi aştığı için, Mart/2025 ayında verilecek olan beyannamede 33.000 TL olan mesken istisnasından  yararlanılamayacaktır.

• Kira geliri beyannamesinin süresinde verilmediğinin idare tarafından tespit edilmemiş olması,

gerekir.

Birden fazla konuttan kira geliri elde edilmesi halinde mesken istisnası, kira gelirleri toplamına bir defa uygulanacaktır.

Sadece konut kira geliri elde edenler, gelirinin 2024 yılı için istisna tutarı olan 33.000 TL’yi (2025 yılı için 47.000 TL) aşması halinde yıllık gelir vergisi beyannamesi verirler. 2024 yılı içerisinde 33.000 TL (2025 yılında 47.000 TL) ve altında konut kira geliri elde edenler yıllık gelir vergisi beyannamesi vermezler.

Vergi kesintisine tabi iş yeri kira gelirleri elde edenler, gelirlerinin brüt tutarı 2024 yılı için beyanname verme sınırı olan 230.000 TL’yi (2025 yılı için 330.000 TL) aşması halinde beyanname verirler.

Vergi kesintisine tabi olmayan iş yerlerinden kira geliri elde edenler ise 2024 yılı için beyanname verme sınırı olan 13.000 TL’yi (2025 yılı için 18.000 TL) aşması halinde beyanname verirler.

İş yeri ile birlikte konut kira geliri de elde edilmesi halinde; Gelir Vergisi Kanununun 21 inci maddesine göre, konut kira geliri dolayısıyla istisnadan faydalanılabilecek olması durumunda, konut kira gelirinden 2024 yılı için 33.000 TL (2025 yılı için 47.000 TL) istisna tutarı düşüldükten sonraki kalan tutar ile iş yeri kira geliri toplamının brüt tutarının 2024 yılı için 230.000 TL’yi (2025 yılı için 330.000 TL) aşması halinde mükellefler hem iş yeri hem de konut kira gelirini beyan etmek zorundadır. Konut kira geliri 2024 yılı için 33.000 TL’nin (2025 yılı için 47.000 TL) altında ise toplamaya dahil edilmez.

Konut ve iş yeri kira gelirinin birlikte elde edilip beyan edilmesi halinde, sadece konut kira gelirine istisna uygulanır. İş yeri kira gelirine istisna uygulanmaz.

Bir konuta hisseli olarak sahip olunması halinde, her ortağın sadece kendi hissesine karşılık gelen kira gelirlerini beyan etmesi gerekmektedir.